Simiti çaysız, keki kahvesiz düşünemeyenlerden misiniz? Yemeklerin ardından mutlaka bir şey içme ihtiyacı mı hissediyorsunuz? Yoksa sosyal içici misiniz? İkisinin de yeri ayrı ama tiryakisi için birinin yerini diğeri tutmaz. Takvim sayfaları tükenip, günler kısalıp, hava serinlemişken içinizi ısıtmak için ne alırsınız? Çay mı kahve mi ? Bunlardan hangisi daha faydalı. Üşenmedik sizin için araştırdık.
Uyarıcı etki
Çoğu insanın çay ve kahve tüketme nedeni büyük oranda aynı: Kafeinin uyarıcı etkisi. Sabahları henüz afyonunuz patlamamışken çay da kahve de motoru çalıştıran yağ gibidir. İçerdikleri açısından kahvenin uyandırma etkisi çaydan daha fazladır. Bir fincan kahvede 80 mg kafein bulunurken çaydaki uyarıcı miktarı 40 mg’dır.
Fakat bu uyarma etkisini tümüyle yansıtmaz. Ancak uzmanlara göre uyandıktan sonra güne hazır olma hissi büyük oranda psikolojik. Uzmanlar sevdiğimiz içeceklerin tat ve kokularla duyuları harekete geçirdiğini bunun da kafeinden çok daha etkili oduğunu söylüyor.
Uykuya etki
Çay ile kahve arasındaki en büyük fark kendisini gece gösteriyor. Uzmanlara göre gece boyu ayakta kalıp çalışacaklar için kahve çaydan daha etkili. Ancak bu akşam yemeği yiyip de gece geç saatlere kadar ayakta kalmayanlar için geçerli.
Zira kahveyi çok içen kişiler geceleri daha zor uyuyor. Bunun tam aksine çay tüketenlerse daha uzun ve rahat uyuyor.
Dişlerde leke
Kahve de çay da dişlerde sararmaya neden oluyor. Peki, bu konuda hangisi daha kötü?
Çaydaki doğal pigmentler kahvedekilere oranla diş minesine daha kolay yapışıyor. Bu da sanılanın aksine çayın dişlerinizi daha çok sararttığı anlamına geliyor.
Psikolojik etki
Çayın gerginliği yorgunluğu azalttığına dair pek çok bilimsel araştırma var. Düzenli çay içenlerin, daha sakin psikolojik tepkiler verdiği de söylenenler arasında. Ayrıca günde üç fincan çay içenlerin depresyon riskini üçte bir oranında azalttığı da biliniyor.
Kahvenin ise benzer bir etkisi bulunabilmiş değil. Hatta sinirleri daha da gerdiği konuşuluyor. Fakat uzun dönemli ruhsal sorunlara karşı kahve de koruyucu etki gösteriyor.
Uzmanlar çay ve kahvenin strese bağlı tepkileri bastıran, hatta ruh sağlığını uzun vadede güçlendiren maddeler içerdiği konusunda hemfikir.
Vücuda etkisi
Henüz kesin sonuç vermese de araştırmalar çayın da kahvenin de başka olumlu etkileri olduğunu da gösteriyor. Günde birkaç fincan içmenin diyabet riskini azalttığı, kalbi koruduğu, enerji verdiği, bağışıklığı güçlendirdiği, metabolizmayı hızlandırdığı biliniyor.
Sonuç
Araştırmalara göre çay da kahvede zarardan çok yararlı içecekler. Ancak bu iki sihirli içeceğin aşırı tüketimi riskleri de beraberinde getiriyor. Çay ve kahveyi aşırı tüketmek başta damar sertliği, mide problemleri, dolaşım ve sindirim bozukluklarına yol açabilir. Uzmanlar ıhlamur, adaçayı ve zencefil gibi doğal bitki çaylarının da büyük yararları olsa da tüm içecekleri çok abartmadan dozunda içmek gerektiği görüşünde.
(Cengizhan KOCAHAN – cengizhan.kocahan@ntv.com.tr)
